opraksız üretim, kent merkezlerinde tarımsal faaliyetleri mümkün kılan bir sistem olarak öne çıkıyor. İstanbul’da 30 metre derinlikte, bir kapalı otoparkın alt katında hayata geçirilen proje bu alandaki dikkat çekici uygulamalardan biri. Güneş ışığı olmadan, tamamen yapay aydınlatmayla gerçekleştirilen bu üretim modeli, hem alan kullanımı hem de verimlilik açısından önemli fırsatlar sunuyor.
Kapalı Alanlarda Topraksız Üretimin Potansiyeli
Bu uygulama, şehir içindeki kullanılmayan kapalı alanların üretim sahalarına dönüştürülebileceğini kanıtlıyor. Yaklaşık 275 metrekarelik alanda yapılan üretim, açık arazide 20 dekarlık tarımsal faaliyete eşdeğer. Bitkiler, katmanlı sistemde yetiştirildiği için dikeyde büyüme sağlanıyor. Bu da hem alandan tasarruf hem de kontrollü üretim anlamına geliyor.
Sistemin sunduğu bir diğer avantaj ise iklimden bağımsız üretim yapılabilmesi. Ortam sıcaklığı, ışık seviyesi ve nem gibi tüm faktörler yapay olarak yönetildiği için yılın 12 ayında kesintisiz hasat yapılabiliyor.
Marul ve Fesleğenle Başlayan Üretim Modeli
Şu anda sistemde marul ve fesleğen üretimi gerçekleştiriliyor. Her ay düzenli hasat yapıldığında yıllık 24 bin adet marul ve 4 ton fesleğen üretimi mümkün. Üstelik bu kapasite sadece birkaç yüz metrekarelik bir alanda sağlanıyor. Üretim verimliliği açısından bakıldığında bu model, gıda arz güvenliği konusunda şehirlerin önünü açıyor.
Tarımda Dönüşüm: Teknoloji ve Verimlilik Bir Arada
Bu üretim tesisi, sadece bitki yetiştirmekle kalmıyor. Aynı zamanda yeni nesil tarım teknolojilerinin test edildiği bir Ar-Ge merkezi işlevi de görüyor. İçerideki üretim alanlarında tohum çimlendirme bölümü, üretim odaları ve teknolojik donanım entegre biçimde çalışıyor. Geliştirilen robotik sistemler ve akıllı tarım araçları, toprağı koruyan, verimi artıran ve iş gücünü optimize eden çözümler sunuyor.
Bu yönüyle topraksız üretim yalnızca bir alternatif değil; tarımın geleceği için somut bir çözüm haline geliyor.
Sonuç: Derinlikten Gelen Sürdürülebilirlik
Topraksız üretim, artık sadece seralarda değil, şehirlerin altında da mümkün. İstanbul’daki bu örnek, gelecekte tarımsal üretimin nerelerde ve nasıl yapılabileceğine dair güçlü bir fikir sunuyor. Sınırlı alanlarda maksimum verim sağlamak isteyen girişimciler ve kurumlar için bu model, hem sürdürülebilir hem de yüksek kapasiteli bir alternatif sunuyor.
Dünya genelinde bu alandaki örnekleri incelemek isterseniz FAO’nun kapalı dikey tarım raporuna göz atabilirsiniz.
Ülkemizdeki diğer bir topraksız tarım gelişmesini anlattığımız Topraksız Üretim Elazığ’da Jeotermal Serayla Başladı yazımıza göz atmayı unutmayın.