Bursa Barajlarında Kritik Seviyeler: Topraksız Tarım Su Krizine Çözüm Olabilir mi?
Bursa Su Krizinin Eşiğinde
Bursa barajlarında su seviyesi kritik düzeylere geriledi. Doğancı ve Nilüfer barajlarında doluluk oranı son haftalarda yüzde 50’nin altına düşerken, BUSKİ’nin son verileri ortalama doluluk oranının yüzde 1’in altına indiğini gösteriyor. Şehrin bazı ilçelerinde 12 saate varan su kesintileri uygulanmaya başladı.
Uzmanlara göre, uzun süren kuraklık ve yetersiz yağışlar nedeniyle tarımda kullanılan suyun azaltılması artık kaçınılmaz hale geldi. Bursa için su yönetimi, hem ekonomik hem çevresel bir öncelik haline geldi.
Tarımsal Su Kullanımı: En Büyük Baskı Unsuru
Türkiye’de toplam su tüketiminin yaklaşık yüzde 70’i tarımsal sulamaya gidiyor. Geleneksel sulama yöntemlerinde buharlaşma, yüzey akışı ve sızıntı nedeniyle suyun önemli bir kısmı boşa harcanıyor.
Özellikle yaz aylarında yapılan kontrolsüz sulamalar, şehirlerin içme suyu kaynaklarını doğrudan etkiliyor. Bursa gibi sanayi ve tarımın iç içe geçtiği şehirlerde suyun etkin kullanımı artık stratejik bir zorunluluk olarak değerlendiriliyor.
Topraksız Tarım: Su Verimliliğinde Yeni Bir Dönem
Kuraklık ve su stresi yaşayan bölgelerde topraksız tarım (hidroponik ve aeroponik sistemler), geleneksel tarıma kıyasla çok daha yüksek verimlilik sağlayan bir alternatif sunuyor. Bu sistemlerde su, doğrudan bitkinin köklerine ulaştırılıyor ve kullanılmayan su geri dönüştürülüyor.
Bu yöntemle:
- Geleneksel tarıma göre yüzde 80–90 oranında su tasarrufu sağlanabiliyor,
- Buharlaşma ve sızıntı kaynaklı kayıplar ortadan kalkıyor,
- Pestisit kullanımı azaldığı için su kirliliği riski düşüyor.
Böylece Bursa gibi su baskısı altında olan şehirlerde tarımsal üretim sürerken barajlardaki yük de azalabilir.
Topraksız Tarım Hangi Ürünlerde Uygulanabilir?
Topraksız tarım özellikle yapraklı yeşillikler ve meyve veren bitkiler için uygundur.
Uygun ürünler:
- Marul, roka, nane, fesleğen, ıspanak, pazı
- Domates, salatalık, biber, çilek
Bu ürünler düşük kök hacmine sahip olduklarından suyu daha verimli kullanabilir. Ayrıca hızlı büyüme döngüleri sayesinde şehir içi dikey tarım tesislerinde yüksek verim elde edilir.
Topraksız Tarımın Sınırları ve Zorlukları
Topraksız sistemler her ürün için uygun değildir. Buğday, pirinç, mısır gibi tahıllar bu yöntemle ekonomik olarak yetiştirilemez çünkü:
- Geniş alanlara ihtiyaç duyarlar,
- Katma değerleri düşüktür,
- Enerji ve sistem kurulum maliyetleri yüksektir.
Bununla birlikte, enerji tüketimi, teknolojiye erişim ve bakım maliyetleri de dikkate alınmalıdır. Ancak suyun kritik bir kaynak haline geldiği günümüzde bu yöntem, tarımın sürdürülebilirliğini destekleyen önemli bir tamamlayıcı haline gelmektedir.
Bursa İçin Stratejik Bir Fırsat
Bursa özelinde su krizine karşı çözüm yalnızca kesinti uygulamak değil, üretim modelini dönüştürmekten geçiyor. Şehrin çevresinde kurulacak modern seralar ve topraksız tarım tesisleri:
- Tarımda su kullanımını azaltabilir,
- Yerel üretimi güçlendirebilir,
- Şehrin su kaynaklarını daha uzun süre koruyabilir.
Kamu kurumları, üniversiteler ve özel sektörün işbirliğiyle kurulacak pilot hidroponik üretim merkezleri, Bursa için hem ekonomik hem ekolojik açıdan önemli bir model oluşturabilir.
Sonuç: Geleceğin Tarımı, Bursa Suya Saygılı Üretimle Başlayacak
Su krizi artık sadece çevresel değil, ekonomik bir sorun haline geldi. Bursa barajlarındaki kritik seviyeler, tarımsal üretim alışkanlıklarının yeniden düşünülmesi gerektiğini gösteriyor.
Topraksız tarım, suyun verimli kullanıldığı, doğayla uyumlu ve sürdürülebilir bir üretim modelinin kapısını aralıyor. Geleceğin tarımı, tarladan çok teknolojiyle birleşen yeşil üretim alanlarında şekillenecek gibi görünüyor.
Konu hakkında daha detaylı bilgi için Bursa Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü sayfasından Bursa’nın güncel baraj doluluk oranını inceleyebilirsiniz.
Tarımda su kullanımı ve susuzluk hakkında yazdığımız Nüfus Artışı, Kontrolsüz Topraklı Tarım ve Ekosistem Üzerindeki Baskı yazımızı incelemeyi unutmayın.
